Το απαγορευμένο σποτ της Μπιενάλε ή Τόση δημοκρατία απ΄ τη Χούντα είχαμε να δούμε

Η απαγόρευση ανάρτησης πανό με πολιτικό περιεχόμενο στα ποδοσφαιρικά γήπεδα, την περασμένη Κυριακή στο ΟΑΚΑ, καθώς και το κόψιμο του σποτ της Μπιενάλε, εγκαινιάζουν μια περίοδο άτυπης (;) λογοκρισίας

Της Αντιγόνης Παπαγεωργίου Η φετινή Biennale της Αθήνας ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ, τρίτη κατά σειρά, μετά το Destroy Athens (2007)  και το Heaven (2009) επιστρέφει. Με  κύριο θέμα το έργο του Βάλτερ Μπένγιαμιν «Μονόδρομος» (1929), ολόκληρη η έκθεση είναι ένας συνεχής διάλογος μεταξύ ενός διανοούμενου και του Μικρού Πρίγκιπα.  Η αθωότητα με την οποία διατυπώνονται οι ερωτήσεις του μικρού παιδιού φέρνουν σε δύσκολη θέση τον διανοούμενο, ο οποίος εν τέλει αποχωρεί. Στην Αθήνα, την εποχή της κρίσης, καλλιτέχνες επιλέγουν να μιλήσουν για τη ζοφερή πραγματικότητα που όλοι βιώνουμε. Με αφορμή το παραπάνω σκεπτικό, ο Γιώργος Ζώης, βραβευμένος για τη μικρού μήκους ταινία του «Casus Belli», έφτιαξε ένα από τα φετινά σποτ της Μπιενάλε. Μέσα σε 25 δευτερόλεπτα προβάλλεται η βίαιη «επιταχυνόμενη πραγματικότητα σε slow motion». Σύμφωνα όμως με την ΕΡΤ, χορηγό της Μπιενάλε, το σποτ παραβιάζει το νόμο 1730/1987, καθώς και το προεδρικό διάταγμα 109/2010. Ο νόμος αναφέρεται στις γενικές αρχές εκπομπών και διαφημίσεων που οφείλουν να προάγουν τα ιδανικά της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της εθνικής ανεξαρτησίας, της φιλίας και των λαών, καθώς και της πολυφωνίας. Στο ίδιο πλαίσιο και το προεδρικό διάταγμα, το οποίο απαγορεύει τις διαφημίσεις που προάγουν διακρίσεις είτε λόγω φύλου ή εθνοτικής καταγωγής  είτε σεξουαλικού προσανατολισμού.  Τι απ’ όλα αυτά, όμως, παραβιάζει το σποτ;      Όταν η τέχνη δεν ικανοποιεί τους πελάτες της, την εκκλησία ή την εκάστοτε εξουσία, πρέπει μάλλον να «κόβεται» με συνοπτικές διαδικασίες. Ποιος ξεχνάει άλλωστε την λογοκρισία που υπέστη το φιλμ του Γαβρά πριν από την προβολή του στα εγκαίνια του νέου Μουσείου της Ακρόπολης; Τη λογοκρισία είχαν τότε απαιτήσει μέλη  της Ιεράς Συνόδου, επειδή το φιλμ έδειχνε ρασοφόρους χριστιανούς να σκαρφαλώνουν στις μετώπες του Παρθενώνα και να καταστρέφουν φειδιακά ανάγλυφα. Η απαγόρευση ανάρτησης πανό με πολιτικό περιεχόμενο στα ποδοσφαιρικά γήπεδα, την περασμένη Κυριακή στο ΟΑΚΑ, καθώς και το κόψιμο του σποτ της Μπιενάλε, εγκαινιάζουν μια περίοδο άτυπης (;) λογοκρισίας. Η εικόνα ενός ΜΑΤατζή να βάφεται με κόκκινη μπογιά και  μιας  βόμβας  μολοτόφ, εικόνες της  Ελλάδας της κρίσης που έχει γίνει  πεδίο καθημερινών μαχών, αρκούν για να φιμωθεί η καλλιτεχνική δημιουργία που αποτυπώνει την πραγματικότητα. Μια τέχνη που αφουγκράζεται την κοινωνία και γεννιέται μέσα από τις συγκρούσεις της μπορεί να αφυπνίζει συνειδήσεις, μπορεί να θέτει τα φλέγοντα κοινωνικά θέματα όπως αυτά της ανεργίας και της φτώχειας στο τραπέζι.  Κατ’ αυτόν τον τρόπο, όταν η τέχνη βγαίνει από τον κοινωνικά αποστειρωμένο χώρο των γκαλερί και των αιθουσών τέχνης, όταν η τέχνη παίρνει θέση, ξεφεύγει από τον «προκαθορισμένο» της ρόλο - την τέρψη. Έτσι λοιπόν και η φετινή Μπιενάλε επιδιώκει να δημιουργήσει εντός του  κοινωνικού σώματος και για το κοινωνικό σώμα, πράγμα που δεν εναρμονίζεται, καθώς φαίνεται, με τις απαιτήσεις του υπάρχοντος συστήματος εξουσίας. Το 25λεπτο σποτ θέτει επιτακτικά το ερώτημα αν η ύπαρξη του χρεοκοπημένου αυτού συστήματος είναι αναγκαία. Σηματοδοτεί την γενικότερη  χρεοκοπία των αξιών και των ιδεών της εποχής και αναδεικνύει το αίτημα για ανατροπή του κατεστημένου. Ένα αίτημα που είναι σήμερα μονόδρομος.     Πηγή: Red Notebook