Είναι ακίνδυνα τα δακρυγόνα;

Του Θανάση ΛΕΒΕΝΤΗ

πηγή εφημερίδα Αυγή.

Το τελευταίο διάστημα γίναμε μάρτυρες μιας εκτεταμένης χρήσης χημικών δακρυγόνων ουσιών, από τις δυνάμεις της Αστυνομίας, στους δρόμους της Αθήνας και άλλων Ελληνικών πόλεων. Μέχρι σημείου ώστε να εξαντληθούν τα αποθέματά μας και να χρειασθεί εσπευσμένη εισαγωγή τους από το Ισραήλ.

Στη χώρα μας η πιο προσφιλής μέθοδος της αστυνομίας στην αντιμετώπιση των διαδηλωτών, είναι η εκτεταμένη χρήση χημικών δακρυγόνων. Επειδή η χρήση γίνεται κατά κόρον σε περιβάλλον πυκνής αστικής δόμησης, δίπλα σε νοσοκομεία, σχολεία, παιδικούς σταθμούς, κλειστούς μαζικούς χώρους, αδιέξοδους στενούς δρόμους κ.ο.κ. θύματα πέφτουν οι πάντες και όχι μόνον οι «ταραχοποιοί» διαδηλωτές εναντίον των οποίων υποτίθεται, ότι στρέφονται.

Εκτός των άλλων διαστάσεων του προβλήματος, η εκτεταμένη χρήση χημικών δακρυγόνων-ασφυξιογόνων στην ουσία-έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία των πολιτών, ιδίως των πιο ευαίσθητων ομάδων, όπως είναι: τα παιδιά, οι έγκυες, οι ηλικιωμένοι, όσοι πάσχουν από αναπνευστικά, καρδιολογικά αλλεργιολογικά, οφθαλμικά προβλήματα. Ακόμη και οι αστυνομικοί που τα χρησιμοποιούν, παρά τις ειδικές προστατευτικές τους στολές, δεν παραμένουν αλώβητοι. Υπάρχουν πληροφορίες για θύματα μεταξύ των αστυνομικών, που παρουσίασαν συμπτώματα ανάλογα αυτών που παρατηρήθηκαν σε στρατιώτες στις επιχειρήσεις του Κόλπου ή της Βοσνίας.

Δεν γνωρίζουμε την ακριβή σύνθεση όλων των χημικών δακρυγόνων που χρησιμοποιεί η Ελληνική Αστυνομία, ούτε πήραμε ολοκληρωμένη απάντηση από το αρμόδιο υπουργείο στις επανειλημμένες σχετικές ερωτήσεις μας. Η πιο συχνή είναι η S-ορθοχλωροβενζυλομαλονονιτρίλη- ουσία ερεθιστική για τα μάτια και το αναπνευστικό υπό μορφή κίτρινης σκόνης η οποία εκτοξεύεται με τη μορφή χειροβομβίδων που εκρήγνυνται μπροστά στους διαδηλωτές.

Τελευταία για τις ανάγκες της εκτόξευσης χρησιμοποιείται ένας διαλύτης η ΜΙΒΚ που αναμειγνύεται με την CS, για να τη μετατρέψει σε μορφή σπρέι που εκτοξεύεται από τις ειδικές φυσούνες, η ΙΒΚ-Μεθυλοοξυβουτρυλοκετόνη. Ο τελευταίος αυτός συνδυασμός αυξάνει κατακόρυφα τόσο την ερεθιστική δακρυγόνο και αναπνευστική δράση όσο και τις βλαπτικές συνέπειες στο σύνολο του οργανισμού.

Με το θέμα έχει ασχοληθεί και ο Συνήγορος του Πολίτη, απευθύνοντας αντίστοιχα ερωτήματα στις αρμόδιες αρχές. Στην σχετική έρευνα ανέτρεξε και στα διεθνή βιβλιογραφικά δεδομένα – υπάρχουν πάνω από 150000 εργασίες για τη CS. Ο Συνήγορος του Πολίτη μνημονεύει εκτός των άλλων τα βιβλιογραφικά δεδομένα του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης που τονίζουν ότι : «Το CS είναι επιβλαβές όταν εισπνέεται ή σε περίπτωση κατάποσης. Πιθανόν να είναι επιβλαβές σε επαφή με το δέρμα. Προκαλεί σοβαρό ερεθισμό στους οφθαλμούς. Η συγκέντρωση την οποία μπορεί να ανεχθεί ένας άνθρωπος είναι για χρόνο 10 min τα 4-7 mg/m3».

Επίσης αναφέρεται στο φύλλο πληροφοριών χημικής ασφάλειας που διαθέτει το Εθνικό Ινστιτούτο Έρευνας και Ασφάλειας της Γαλλίας, ότι «τα συμπτώματα σε περίπτωση οξείας τοξικότητας είναι:

Ερεθισμός του δέρματος, των οφθαλμών και της αναπνευστικής οδού, πεπτικές διαταραχές, πονοκέφαλος, πιθανή αλλεργική αντίδραση, δερματικά εγκαύματα.

Σε περίπτωση χρόνιας τοξικότητας αναφέρονται: Έλκη στο δέρμα και το ρινικό διάφραγμα, νεφρικές βλάβες κατόπιν κατάποσης, καρκινογόνος δράση.

Το όριο έκθεσης στη Γαλλία είναι 0,4 mg/m3».

Τοξικολογικές μελέτες δείχνουν ότι η έκθεση σε υψηλότερες συγκεντρώσεις CS προκαλεί πνευμονίτιδα και οίδημα στους πνεύμονες που μπορεί να αποβεί μοιραίο. Αναφέρονται 689 νεκροί στο Βιετνάμ από τη χρήση CS, πιστοποιημένοι από το Διεθνές Δικαστήριο Ράσελ και 63 νεκροί Παλαιστίνιοι, παιδιά και ηλικιωμένοι εξαιτίας υπερβολικής εισπνοής CS που ερρίφθη από τις δυνάμεις ασφαλείας του Ισραήλ. Στην Ελλάδα δύο από τους νεκρούς του Πολυτεχνείου το 1973, ο δικηγόρος Σπύρος Κοντομνάρης και ο ιδιωτικός υπάλληλος Δημήτρης Παπαϊωάννου έφεραν ως επίσημη αιτία θανάτου την εισπνοή δακρυγόνων CS και CN. Για τον θάνατο του Πέτρουλα επίσης είχε αναφερθεί ως αιτία του η έκρηξη μπροστά του χειροβομβίδας δακρυγόνου.

Τα αρμόδια υπουργεία Δημόσιας Τάξης παλαιότερα, Εσωτερικών σήμερα, που προΐστανται της Ελληνικής Αστυνομίας, απαντώντας σε σχετική ερώτησή μας αναφέρουν ότι: «Το CS δεν περιλαμβάνεται στον πίνακα των απαγορευμένων ουσιών της σύμβασης του Παρισιού του 1993 και ως εκ τούτου αυτή δύναται να χρησιμοποιηθεί για σκοπούς διατήρησης της δημόσιας τάξης και καταστολής στάσης στο εσωτερικό του κράτους».

Η θέση αυτή όμως έρχεται σε κραυγαλέα αντίθεση με το πρωτόκολλο της Συνθήκης της Γενεύης της 171/6/1925, που αναφέρει ότι: «Απαγορεύεται η χρήση ασφυξιογόνων, δηλητηριωδών και άλλων αερίων, καθώς και βακτηριολογικών μέσων».

Η συστηματική όμως παραβίαση της Συνθήκης της Γενεύης και η χρήση των αερίων CS και CN (που είναι τα δύο βασικότερα συστατικά των σύγχρονων δακρυγόνων) από τις ΗΠΑ στον πόλεμο του Βιετνάμ ανάγκασε τον ΟΗΕ να καταλήξει στην απόφαση 2603/16-12-69, σύμφωνα με την οποία, μεταξύ άλλων: «….καλούνται τα κράτη μέλη να κάνουν σαφή δήλωση, ότι η απαγόρευση που περιλαμβάνεται στο Πρωτόκολλο της Γενεύης έχει εφαρμογή στην πολεμική χρήση όλων των χημικών βακτηριολογικών και βιολογικών ουσιών (συμπεριλαμβανομένων των δακρυγόνων και άλλων βλαπτικών ουσιών), όσων υφίστανται σήμερα και όσων μπορεί να αναπτυχθούν στο μέλλον.»

Επιπρόσθετα, βάσει της Σύμβασης του Παρισιού (1993) «η παραγωγή των χημικών ουσιών για στρατιωτικούς σκοπούς έχει απαγορευθεί.»

Συμπερασματικά αυτά τα χημικά αέρια συνιστούν κατά το ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ χημικά όπλα και γι΄ αυτό απαγορεύεται η χρήση τους μεταξύ εμπόλεμων κρατών, διότι ενδεχόμενη χρήση τους σε διακρατική σύρραξη συνιστά έγκλημα πολέμου.

Προφανώς όμως, σύμφωνα με τις απαντήσεις του υπουργείου Εσωτερικών αυτές οι απαγορεύσεις δεν ισχύουν όταν αυτά τα χημικά όπλα στρέφοντα εναντίον των πολιτών της ίδιας της χώρας.

Ας μελετήσουν λίγο καλύτερα τις διεθνείς συμβάσεις και τα ιατρικά δεδομένα τα υπουργεία Εσωτερικών, Υγείας και Δικαιοσύνης.

Για το καλό όλων μας.