«Μερικές φορές η βία δεν αφήνει σημάδια»

Του Στέλιου Φωτενόπουλου

Έχει αλλάξει ο τρόπος που σκεφτόμαστε, έχει αλλάξει η ιδιοσυγκρασία μας. Έχει αλλάξει ο φόβος μας, έχει γίνει συνήθεια, έχουν γίνει καθημερινότητα η βαρβαρότητα και η ανασφάλεια. Η θεσμοθέτηση της αδικίας σε βαθμό που να ενσωματώνει τις λαϊκές αντιδράσεις δεν φαίνεται να πιάνει τόπο. Ακόμα όμως και αν έπιανε, για πόσο θα ήταν; Για πόσο ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει με μισό μισθό; Χωρίς παιδεία, χωρίς δικαιώματα, χωρίς το αίσθημα και την ικανοποίηση που απορρέει από το γεγονός ότι μπορεί να επηρεάζει την κεντρική εξουσία και με αυτό τον τρόπο να νοηματοδοτεί την δημοκρατία; Μεγάλο και βαθύ πολιτικό συναίσθημα το να νιώθεις ότι η γνώμη σου μετράει και έχει αντίκρισμα στη ζωή σου. Έχει αλλάξει με ένα τρομακτικά ξεκάθαρο τρόπο το όριο ανοχής που θέτουμε στους μεγάλους και μικρούς κυβερνόντες μας. Στην πολιτική ηγεσία, στον αφεντικό στη δουλεία, στον αστυνομικό, στους εθνικούς μας δημοσιογράφους-ιστοριογράφους. Αισθάνομαι την ανάγκη να μοιραστώ 2 όψεις-γεγονότα ενός νομίσματος. Ενός νομίσματος που έχει πέσει εδώ και καιρό στον βυθό της κοινωνικής και πολιτικής μας σήψης.

Καθώς κατέβαινα στην απεργία για να συμμετάσχω στην πορεία, μέσα στο μετρό διέκρινα μέσα στον κόσμο μία κοπέλα γύρω στα 27-30, εξαιρετικά καλοντυμένη, ταγέρ και φουλάρι περασμένο στον λαιμό και με γυαλιστερή τσάντα περασμένη στον ώμο. Φοβισμένο βλέμμα και ένα μικρό βιβλιαράκι στο χέρι της, σαν εγχειρίδιο μου τράβηξαν την προσοχή. Σε μία ξαφνική κίνηση του χεριού της φάνηκε το εξώφυλλο: «ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ». Αναρωτήθηκα τι ήθελε μέρα απεργίας να διαβάζει το Σύνταγμα της Ελλάδας την στιγμή που φαινόταν τουλάχιστον με μία πρώτη ανάγνωση ότι δεν επρόκειτο να τιμήσει την απεργιακή πορεία. Σκέφτηκα ότι ίσως διαβάζει κάτι σχετικό με την ημέρα, με την γενική απεργία. Δεν έκανα λάθος. Η σελίδα ήταν γυρισμένη στην σελίδα με τις διατάξεις που ορίζουν το πότε είναι παράνομη και πότε νόμιμη μία απεργία. Έψαχνε λόγους, έψαχνε επιχειρήματα για να πει πιθανότατα στο αφεντικό της, να ψελλίσει ότι και εκείνη έχει δικαίωμα στην απεργία. Ότι μπορεί να υπέγραψε την ατομική σύμβαση που την απείλησαν ότι αν δεν το κάνει θα βρεθεί να μετράει ουρές στον ΟΑΕΔ, άλλα τώρα θέλει να ακουστεί έστω και έτσι. Με μία απεργία που για μερικούς δεν έχει σημασία και είναι ακίνδυνη γιατί διαρκεί μόνο μία μέρα, για εκείνη όμως ίσως είναι η σημαντικότερη και εντονότερη επιθυμία της να διαδηλώσει το δίκιο της. Το αποκλειστικά δικό της δίκιο. Είναι το ΠΑΣΟΚ που ιδρύθηκε για να υπηρετεί τον λαό πριν 35 χρόνια, ενώ τώρα το προσκυνάει ταπεινωμένη όλη η νεολαία και οι εργαζόμενες τάξεις.

Λίγες ώρες μετά, στο μετρό Πανεπιστήμιο μία παρέα εργαζομένων και φοιτητών έτρεχε να προφυλαχθεί από την βαρβαρότητα και την ωμή βία των ΜΑΤ, και πιασμένοι χέρι-χέρι κατέβαιναν τα σκαλιά του σταθμού. Ήθελαν να γλιτώσουν από το παράλογο. Ο υπάλληλος (ίσως και υπεύθυνος του σταθμού) ενώ κοιτούσε την παρέα διαδηλωτών να τρέχει έντρομη προς την είσοδο του μετρό, κατέβαζε το μεταλλικό ρολό ώστε να τους εμποδίσει να εισέλθουν. Οι διαδηλωτές  φώναζαν να μην κλείσει ο υπάλληλος την είσοδο γιατί τους κυνηγάνε. Ήμουν εκεί. Δεν πρόλαβαν τελικά. Και όταν έφτασαν λαχανιασμένοι και πιάστηκαν από το μεταλλικό ρολό και ρώτησαν «γιατί;» πήραν την εξής αποστομωτική απάντηση: «Έτσι γαμάει το ΠΑΣΟΚ». Έτσι είπε ο υπάλληλος, ήμουν μπροστά. Είπε αυτές τις τέσσερις λέξεις και μετά αφού κοίταξε έντονα τα παιδιά, γύρισε την πλάτη και έφυγε προς τα ενδότερα του σταθμού.

Δύο σκηνές ακραίες. Δύο στιγμές βίας. Γιατί μερικές φορές η βία ασκείται χωρίς ξύλο και αίματα, ωστόσο όμως κι αυτή η μορφή βίας προκαλεί πόνο και αφήνει σημάδια. Η κρατική βία έχει το «ταλέντο» και συνάμα την δύναμη να ασκεί μια μορφή καταστολής που υποτάσσει το μυαλό και το σώμα. Αυτό το είδος βίας μπορεί και αλλάζει ανθρώπους, στοιχειώνει υποσυνείδητα, φοβίζει την καθημερινότητά μας. Αυτή είναι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, αυτή ήταν και αυτή θα συνεχίσει να είναι. Και η βία που παράγει δεν θεραπεύεται μόνο σε νοσοκομεία. Η βία αυτή θέλει ως απάντηση ένα δημοκρατικό σόκ, θεσμικό και μη. Θέλει μάχη για την εμβάθυνση της Αξιοπρέπειας, της Δικαιοσύνης και της Δημοκρατίας. Θέλει ανθρώπους υπερήφανους. Και αυτή την υπερηφάνεια, δεν θα την βρει δυστυχώς κανείς σε βιβλία που γράφουν από έξω «ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ». Θα την βρει στην συλλογικότητα του δρόμου.  Εκεί που γεννιέται αιώνες τώρα.

Πηγή: Red Notebook