Η κυρία Διαμαντοπούλου παίζει με τα μπουρλότα

 

 του Νίκου Θεοτοκά

Εδώ και καιρό, η υπουργός Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων (και Εθνικής Παιδείας, παρεμπιπτόντως), η γαληνοτάτη κυρία Άννα Διαματοπούλου, καταγίνεται να πυρπολήσει τα πανεπιστήμια. 

Δεν θα μιλήσω εδώ για τον ίδιο τον νόμο 4009/11.  Θα περιοριστώ μόνο στα «θερμά» φαινόμενα των ημερών μας, που έχουν να κάνουν με τις πραξικοπηματικές και άκρως παρα-θεσμικές μεθοδεύσεις για την εφαρμογή του. Ειδικότερα, θ’ αναφερθώ μόνο στην ένταση που έχει προκαλέσει ο, απευθείας διά της υπουργικής καμαρίλας, διορισμός πενταμελών επιτροπών που θα διοργανώσουν τις εκλογές για την ανάδειξη των «εσωτερικών» ανά ΑΕΙ μελών του Συμβουλίου. Η κατάσταση αυτή θυμίζει μπουρλότο  με αναμμένα τα φυτίλια.

Ξεκινώ με δυο σημεία που θα έπρεπε να ανήκουν στη σφαίρα του αυτονόητου. 1. Κανείς δεν δικαιούται, επειδή έτσι του αρέσει, να καταλύει τις συνταγματικές εγγυήσεις για την πλήρη αυτοδιοίκηση του πανεπιστημίου. 2. Κανείς δεν δικαιούται, ως κρατικός εντεταλμένος,  να ασκεί διοικητικές πράξεις στο πανεπιστήμιο ενάντια στην εκφρασμένη συλλογική βούληση των θεσμικών οργάνων διοίκησης κι ενάντια στις κείμενες συνταγματικές διατάξεις.

Ασφαλώς και κατανοώ το δράμα της κυρίας υπουργού που, έτσι όπως τα έκανε, στοιχημάτισε την πολιτική της καριέρα στην «επιτυχία» ενός πρόχειρου (τουλάχιστον) νομοθετήματος, που ψήφισε στη Βουλή το διακομματικό νεοφιλελεύθερο τόξο.  Τα πήρε όλα στη Βουλή, κινδυνεύει να τα χάσει όλα στην εφαρμογή… Η μέριμνα, όμως, και το πείσμα της υπουργού για την προσωπική της πολιτική καριέρα δεν δικαιολογούν το πείσμα της για τις καταστροφές που έρχονται.

Στη θεσμική εκτροπή που επιχειρήθηκε, όλες οι συνελεύσεις των Τμημάτων, όλες οι Σύγκλητοι, όλα τα Πρυτανικά Σχήματα δια της Συνόδου των Πρυτάνεων, υιοθέτησαν τη γραμμή του «Όχι». «Alors, c’est la guerre».

Πού βρισκόμαστε, λοιπόν, τώρα;

Παρά τη ρητή πρόβλεψη του Ν.4009/11 ότι, «έως και τις 15.11.2011» πρέπει να έχουν διενεργηθεί οι «εκλογές για τα «Συμβούλια», υπάρχουν Ιδρύματα όπου, ακόμη, δεν έχουν διοριστεί οι πενταμελείς επιτροπές και πολύ περισσότερα στα οποία, μετά από παραιτήσεις, οι επιτροπές αυτές δεν υφίστανται ως «πενταμελείς». Τέλος, σε κανένα πανεπιστήμιο δεν έχουν διενεργηθεί ακόμη οι περίφημες «εκλογές».

Ας καταλάβει η εξουσία αυτό που, με χίλιους τρόπους, εξηγούν οι πρυτάνεις των ΑΕΙ. Αν τα πράγματα αφεθούν στην τύχη, σε λίγο, τα πανεπιστήμια της χώρας θα μεταλλαχθούν σε τοπία πολέμου.

Αυτός ο νόμος δεν μπορεί να εφαρμοστεί. Κι αν θεωρούν ήττα να τον καταργήσουν, αν επιμένουν στην αδιέξοδη πολιτική τους, ας μην λησμονούν ότι, έστω και στα προσχήματα, οφείλουν να τηρούν το Σύνταγμα της χώρας. Αλλιώς, «η τήρησή του θα επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων». Και, μετά, γαία πυρί μειχθήτω.

Σ’ αυτές τις συνθήκες, η κυρία Διαμαντοπούλου και μπορεί και προλαβαίνει να μην ανάψει τη φωτιά στα μπουρλότα. Αν επιθυμεί, φυσικά.

Στο άρθρο 76 του Ν. 4009/2011 περί «εκλογής πρώτων οργάνων του ΑΕΙ» προβλεπόταν ότι «για τη συγκρότηση της επιτροπής εκδίδεται μέσα σε δεκαπέντε ημέρες από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, διαπιστωτική πράξη του πρύτανη [...], που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Αν, για οποιονδήποτε λόγο, παρέλθει άπρακτη η προθεσμία [αυτή], η διαπιστωτική πράξη εκδίδεται από τον Υπουργό Παιδείας [κλπ]. Αν μέλος της επιτροπής παραιτηθεί ή εκλείψει, αντικαθίσταται [...]. Μέσα σε δεκαπέντε ημέρες από τη συγκρότησή της, η επιτροπή [...] προκηρύσσει τις εκλογές για την ανάδειξη των εσωτερικών μελών του Συμβουλίου. Η επιτροπή καταρτίζει τον κατάλογο των υποψηφίων, διενεργεί τις εκλογές και δημοσιοποιεί τα αποτελέσματά τους [...] έως και τις 15.11.2011».

Τούτα σημαίνουν ότι η αποκλειστική προθεσμία της 15ης Νοεμβρίου έχει παρέλθει άπρακτη σε όλα τα ΑΕΙ και ότι, αν δεν αποδεχτούν διορισμό τα μέλη ΔΕΠ που θα κληθούν να αντικαταστήσουν όσα μέλη των επιτροπών έχουν παραιτηθεί, δεν μπορούν να προχωρήσουν οι διαδικασίες των εκλογών.

Αφού, λοιπόν,  η κυρία Υπουργός κατάλαβε ότι οι ανελαστικές αυτές διατυπώσεις του Νόμου οδηγούν σε πλήρες αδιέξοδο, κατέθεσε τροπολογία σε νομοσχέδιο του Υπουργείου Υγείας (άρθρο 47 του N. 4025/2011), που προέβλεπε ότι «η διαδικασία ορισμού και ανάδειξης εκπροσώπων των καθηγητών. [...] ο τρόπος διεξαγωγής των εκλογικών διαδικασιών για την ανάδειξη των οργάνων αυτών, όπως, ιδίως, τα θέματα που αφορούν την προκήρυξη των εκλογών, την υποβολή υποψηφιοτήτων [...], και τις προθεσμίες που αφορούν την εν γένει εκλογική διαδικασία [...] ρυθμίζονται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως».

Η διατύπωση αυτή, αν την πάρουμε κατά γράμμα, σημαίνει ότι, μέχρι να δημοσιευθεί η εν λόγω υπουργική απόφαση στο ΦΕΚ, δεν μπορούν να γίνουν εκλογές, να συνταχθούν εκλογικοί κατάλογοι ή να υποβληθούν υποψηφιότητες για τα συμβούλια. Σημαίνει, όμως, και κάτι πολύ πιο σημαντικό. Ότι η υπουργός μπορεί να διορθώσει τα ημαρτημένα της. Ελευθερωμένη από τις ασφυκτικές προθεσμίες και τις ανελαστικές προβλέψεις του Ν. 4009/11, έχει όσον χρόνο χρειαστεί για καθίσει στο τραπέζι της διαβούλευσης με τους εκπροσώπους και τις διοικήσεις των ΑΕΙ, ώστε να θεραπευθεί η θεσμική εκτροπή στην οποία προέβη διορίζοντας  απ’ ευθείας τις πενταμελείς επιτροπές, ερήμην των εκλεγμένων Συλλογικών Οργάνων των, κατά το Σύνταγμα, πλήρως αυτοδιοίκητων ΑΕΙ.

Μπορεί, θέλω να πω, η κυρία υπουργός να αναθέσει, με νέα απόφασή της που θα δημοσιευθεί στο ΦΕΚ, τις διαδικασίες των εκλογών στα συλλογικά όργανα των ΑΕΙ. Οφείλει, επίσης, να δώσει τον αναγκαίο χρόνο για την υποβολή υποψηφιοτήτων στο πλαίσιο συλλογικών διαδικασιών δημόσιας συζήτησης που θα πρέπει να έχει προηγηθεί. Και να δώσει τον αναγκαίο χρόνο ώστε να αναπτυχθούν και να συζητηθούν στην πανεπιστημιακή κοινότητα οι προγραμματικές αρχές και θέσεις των υποψηφίων, πριν την εκλογική διαδικασία. Χρειάζεται, τέλος, να αλλάξει το προβλεπόμενο αντιδημοκρατικό και σκοτεινό εκλογικό σύστημα.

Όλα αυτά είναι στο χέρι της κυρίας υπουργού. Κι αν δεν πράξει όσα οφείλει να πράξει, η ευθύνη για όσα ακολουθήσουν θα την βαραίνει προσωπικά. Διότι τα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας, ανεξάρτητα από την ιδεολογική ή την κομματική τους ένταξη, είναι αποφασισμένα, με κάθε τρόπο, να τηρήσουν το άρθρο 120 (πρώην 114, αν σας θυμίζει κάτι αυτό του νούμερο) του Συντάγματος. Με κάθε τρόπο και με κάθε κόστος.

Ας τολμήσει, λοιπόν, η κυρία Διαμαντοπούλου (κι αν δεν μπορεί εκείνη, ο πρωθυπουργός ή ο αναπληρωτής υπουργός ή όποιος άλλος), να κάνει, τίμια και κατά το Σύνταγμα, τις εκλογές της. Και, αν το κάνει, θα δει και θα μετρήσει ότι οι εν διατεταγμένη υπηρεσία «πρόθυμοι» να υπηρετήσουν τον νόμο της είναι μια θλιβερή, μη στατιστικά σημαντική μειοψηφία. Κι αν δεν το κάνει, οι αφιερωμένοι στα πανεπιστήμιο πανεπιστημιακοί, αριστεροί, κεντρώοι ή δεξιοί στις ιδεολογικές τους προτιμήσεις, με τον Καταστατικό Χάρτη της Πολιτείας παρά πόδα, θα της θυμίσουμε ότι η τήρηση του Συντάγματος επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων. Με κάθε τρόπο και με κάθε κόστος. Κι ο καθείς ας αναλάβει τότε τις ευθύνες του.

Ο Νόμος 4009/11 προορίζεται για τα σκουπίδια.  Ως τότε, όμως, ας δοκιμαστεί, αφού έτσι προβλέπεται, στην κρίση των μελών του Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού. Έστω και με όρους έντιμων και καθαρών εκλογών για τα «Συμβούλια Διοίκησης»: Με σύστημα απλής αναλογικής. Με δημοσιοποιημένες αρχές και προγράμματα των υποψηφίων, με προτάσεις (οι οποίες θα συζητηθούν) περί «Οργανισμών», «Εσωτερικών Κανονισμών και «εξωτερικών μελών των Συμβουλίων», με απαντήσεις και δεσμεύσεις στα ερωτήματα  για το μέλλον και τις προοπτικές της δημόσιας, ακαδημαϊκή και δωρεάν δημόσιας Ανώτατης Εκπαίδευσης.

Ο Νίκος Θεοτοκάς διδάσκει στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Πηγή: Ενθέματα Αυγής